Cổ nhân từng nói: ‘Miệng có thể thốt ra đa được những lời ngọc ngà, đẹp đẽ, nhưng cũng có thể thốt ra được lời độc địa’. Tu dưỡng ‘khẩu đức’ đó chính là đem lại vận may cho bản thân mình. Khẩu đức quyết định vận mệnh, vận mệnh tốt con đường bước đi mới phẳng phiu, đạt được nhiều thành tựu.
Nói mà không biết suy nghĩ, lời nói độc địa thốt ra, vừa hại mình lại hại người, chắc hẳn rằng vận khí sẽ ngày càng xấu đi, điều không may sẽ ập tới. Hãy học cách loại bỏ những thói quen nói xấu, tu dưỡng, tích lũy những thói quen tốt để vận mệnh của bạn tốt đẹp hơn. Đây là 10 kiểu lời nói con người không nên sử dụng để tránh khẩu nghiệp.
Nói nhiều
Người xưa có câu: “Họa từ miệng mà ra, phúc cũng từ miệng mà ra”. Khi không cấp báchthì không nên nói quá nhiều.
Một lần, học trò của Mặc Tử hỏi ngài: “Thưa thầy, nói nhiều có lợi không?”. Mặc Tử liền nói: “Con xem, cóc, nhái kêu suốt một ngày dài lẫn đêm, kêu đến nỗi khô miệng mỏi lưỡi, nhưng liệu có ai để tâm đến tiếng kêu của chúng không? Hãy nhìn gà trống kia, từ sáng sớm chỉ cất tiếng gáy có đôi lần nhưng “cʜấɴ độɴġ thiên hạ”, mọi người đều thức dậy và làm việc. Vậy nên nói nhiều thì có ích lợi gì? Chỉ mất lời nói phù hợp với hoàn cảnh mới có tác dụng”.
Mặc Tử dạy chúng ta không nên nhiều lời, người biết ăn nói là người biết dựa vào hoàn cảnh thực tế phù hợp mà nói ra những điều phù hợp.
Lời nói dễ dãi
Lời nói không thể nói ra một cách dễ dãi, nếu nói rồi mà muốn thay đổi thì thà không nói còn hơn. Hứa hẹn không thể tùy tiện đáp ứng, nếu nói ra mà không giữ lời thì tốt nhất đừng hứa hẹn.
Gặp chuyện đừng tùy tiện phát ngôn, điều đó dễ mang đến cho chính bản thân mìnhnhững phiền phức, cũng đừng dễ dàng nhận lời hay hứa hẹn với người khác, vì nếu không đáp ứng được sẽ мấƫ chữ tín.
Lời nói ngông cuồng
Đừng nên không biết trên dưới, nói năng hồ đồ bởi vì nó sẽ khiến bạn phải hối hận. Sợn Âm tiên sinh thời Thanh từng nói: “Làm người khi hành sự đừng nên ngông cuồng, phúc họa là do mình tự chịu”. Ngông cuồng hay khiêm tốn đều có liên quan trực tiếp đến họa – phúc của một người. Lời nói có trực tiếp đến đối phương trong cuộc đối thoại, vì vậy đừng phát ngôn ngông cuồng bởi vì nó dễ gây chú ý, rất dễ gây sự khinh ghét, phẫn nộ, dễ gây họa lớn.
Lời nói thẳng thừng, phũ phàng
Không nên nói thẳng, phũ phàng mà không nghĩ đến hậu quả, nếu không tự các bạn sẽphải gánh hứng chịu hậu quả. Nói trực tiếp, nói thẳng nhưng cũng nên nhẹ nhàng, mềm mỏng một chút để thể hiện sự tôn trọng người khác. Trong cuộc đối thoại, hãy đặt sự tự tôn của người khác lên hàng đầu.
Lời đoạn tuyệt
Lời nói cần hàm súc, đừng nói mà không chừa đường lui cho bản thân mình. Biết hết cũng không cần nói hết, như vậy vừa cho tất cả những người khác cơ hội thể hiện, cũng vừa tích chút khẩu đức cho chính bản thân mình. Pʜê bình người khác không cần nặng nề quá, khắt khe quá, cần khoan dung, độ lượng, như thế cũng đó chính là để lại đường lui và tích khẩu đức cho bản thân mình.
Buôn chuyện, tiết lộ chuyện khó nói
“Thiên cơ không thể tiết lộ”, chuyện khó nói của người khác đừng nên nói ra. Cổ nhân có câu: “Sự dĩ mật thành, ngôn dĩ lậu bại” (Việc thành hay không là do giữ chuyện khó nói, tiết lộ ra ngoài sẽ gây thất bại”. Những chuyện của người khác, tuyệt đối đừng đem ra buôn dưa lê, tiết lộ. Đây là vấn đề về nhân phẩm và nguyên tắc làm người, dễ gây hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là họa sát thân.
Lời nói độc địa
“Đao cắt dễ lành, ác ngôn khó phai”. Đừng nói những lời độc địa, độc ác làm tổn thương người khác. Lời nói ġıếƫ Cʜếƫ con ƫім, lời độc địa nói ra đến người khác còn đąц đớɴ hơn vạn lần vết thương thể Xӓc.
Lời tự mãn, tự cao tự đại
Lão Tử nói: “Tự phạt giả vô công, tự căng giả bất trưởng” (Người tự mình khoe khoang trái lại không được khen thưởng gì, người tự đề cao bản thân sẽ không có tiền đồ). Người nói lời kiêu căng, không phải kiêu ngạo thì là vô tri, dù là như thế nào thì cũng đến sự trưởng thành của chính mình, khiến cho tất cả những người khác ghét bỏ, bị cô lập.
Vì thế Học giả Thần Hàm Quang (cuối nhà Minh đầu nhà Thanh) nói: “Tự khiêm tắc nhân dũ phục, tự khoa tắc nhân tất nghi” (Khiêm tốn khiến người khác phải nể phục, tự khen mình người khiến người khác nghi ngờ). Lời nói không nên quá tự mãn, tự cho bản thân mình là đúng. Tự kiêu, tự khen là thể hiện của kẻ thiếu giáo dục.
Lời nói bịa đặt
Bịa đặt đó chính là những lời chê bai, ghen tị với người khác, nói xấu người khác gây li gián, nghi ngờ. Người xưa nghĩ rằng kẻ hay nói lời bịa đặt đó chính là kẻ tiểu nhân.
Triết học gia Vương Sung thời Đông Hán từng nói: “Sàm ngôn thương thiện, thanh dăng ô bạch” (Không nên nói xấu sau lưng người khác bởi vì nó sẽ sẽ khiến thiên hạ không yên).
Lời nói tức giận, phẫn nộ
Khi tức giận, tốt nhất đừng nên nói gì cả, vì lời lẽ thốt ra lúc này thường không được suy nghĩ kỹ càng, nghĩ gì nói nấy, dễ gây мấƫ lòng, làm tổn thương người khác và chính bản thân mình mình.