Trên đời có 3 kiểu người lợi hại nhất, đáng nể nhất, đó là người biết giữ miệng, giữ tâm và giữ đạo nghĩa.
1. Người có thể giữ được cái miệng của chính mình. Bất luận là trong tình huống nào đều có nguyên tắc riêng, có cách ứng xử thích đáng, có giới hạn.
2. Người có thể giữ được sự lương thiện của bản thân. Những người này luôn kiên trì và bảo vệ sự lương thiện của mình, không vì sự tồn tại của ác ý mà khiến tấm lòng lương thiện bị tổn thương.
3. Người có thể giữ đạo nghĩa, chung sống hài hòa với mọi người, có tấm lòng nhân ái, lấy đức, lấy thiện báo oán.
 |
| Ảnh minh họa. |
Thứ nhất – giữ miệng
Khi nói chuyện cùng người khác, cần chú ý đến lời nói của mình. Nếu như bản thân có chút hiểu biết, tri thức uyên thâm, đừng tỏ ra khinh thường hay ngạo mạn.
Khi ở cùng người khác, nếu như bạn muốn sao nói vậy, không hề che đậy, cũng không hề lảng tránh, thì có thể vô tình làm tổn thương ai đó. Im lặng là vàng, câu nói đơn giản này, lại ẩn chứa ý vị cực kỳ sâu xa.
Im lặng không có nghĩa là tư tưởng trống rỗng. Thông thường, những tư tưởng uyên bác đều đến từ quá trình trầm tư suy nghĩ. Khi im lặng, chính là đang tích cực suy nghĩ, trong lựa chọn giữa ôm giữ và buông bỏ, đều có thể nắm bắt được chỗ trọng yếu, hành động chính xác, khiến người bội phục.
Im lặng là một loại phẩm chất, một loại tu dưỡng, giúp ước chế bản thân mình, rèn luyện ý chí mạnh mẽ, không kiêu ngạo, siểm nịnh, hình thành đức tính kiên trì, nhẫn nại.
Thứ hai – giữ tâm
Trong cuộc sống, khó tránh khỏi những chuyện không vừa lòng đúng ý. Xử lý thế nào cho tốt những chuyện đó chính là một khảo nghiệm rất lớn đối với người đức hạnh.
Có những đêm dài ngồi tĩnh lại, nhìn vào nội tâm của bản thân, khi đó, bóng dáng chân thực của mình sẽ hiển lộ ra trước mắt. Thường xuyên suy nghiệm, ta sẽ thấy được bản thân chân thực của mình, cũng nhận ra được đâu là cái tôi giả dối. Cứ như vậy sẽ trở thành một thói quen, cảnh giới của bạn sẽ không ngừng đề cao.
Trong Luận Ngữ có nói: “Ta mỗi ngày phản tỉnh ba điều: Lo việc cho người đã làm hết mình chưa? Làm bạn với người có thành khẩn, giữ được chữ tín chưa? Lời thầy dạy dỗ đã luyện tập chưa?”.
Khi bạn nghĩ đến việc người khác đối xử tốt với bạn, bạn cũng sẽ có tâm nguyện muốn giúp đỡ người khác, sẵn sàng cùng họ kết giao tình, tình cảm giữa người với người vì thế mà bền lâu.
Khi bạn nghĩ đến việc bản thân có chỗ đối xử tốt với người khác, thì sẽ khiến cảm giác tự mãn của bản thân bành trướng không ngừng. Như vậy sẽ mất đi cái tôi chân thực.
Khi một người nào đó gây bất lợi cho bạn, bạn sẽ cảm thấy không thoải mái, sẽ tìm cách trừng trị người đó. Điều này là trở ngại cho việc hoàn thiện nhân cách của bạn, cũng là bất lợi đối với việc xây dựng quan hệ hài hòa giữa con người.
Khi bạn trong lúc vui sướng cần nhớ kỹ khắc chế bản thân, bởi vì con người ta thường “đắc ý quên hình”, quá đắc ý sẽ không giữ được thái độ đúng mực, gây tổn thương người khác, đánh mất bản tính của mình.
Có câu rằng: “Lùi một bước biển rộng trời cao”, khi gặp vấn đề nên “lùi một bước” để suy xét cẩn thận, để có những quyết định sáng suốt nhất.
Thứ ba – giữ đạo nghĩa
Năm 17 tuổi, Lý Gia Thành làm một nhân viên bán hàng ở một xưởng ngũ kim, thành tích luôn xuất sắc nhất xưởng. Tuy nhiên ông muốn đổi nghề để sang một công ty sản xuất xuất nhựa để phát triển sự nghiệp.
Trước khi từ biệt, Lý Gia Thành tìm gặp ông chủ của mình, nghiêm túc trình bày:
“Nguy cơ mà ngành ngũ kim phải đối mặt là rất lớn, sản phẩm tự nhựa sẽ nhanh chóng thay thế các sản phẩm từ gỗ và kim loại, ông nên nhanh chóng đổi sang nghề có viễn cảnh tốt đẹp hơn hoặc điều chỉnh lại chủng loại sản phẩm, cố gắng tránh những sản phẩm đối đầu với sản phẩm từ nhựa.”
Có người hỏi Lý Gia Thành tại sao lại phải nhắc ông chủ cũ của mình như vậy, Lý Gia Thành đáp:
“Con người sống trên đời cần phải biết nghĩ cả cho người khác, đừng nên nhìn thấy người khác gặp khó khăn mà bàng quan khoanh tay đứng nhìn, tôi nhìn ra vấn đề mà không nói trong lòng luôn thấy bất an.”
Con người, nghĩ cho mình đầu tiên đó là bản tính nhưng cũng không nên phá vỡ các nguyên tắc sống hòa hợp với người khác. Và chỉ khi chúng ta biết nghĩ cho người khác, chúng ta mới có thể thực sự thành công trong việc sống hòa hợp với họ.
Trong xã hội hiện nay, chúng ta thường cảm thấy thế thái lạnh nhạt, vô tình, con người vẫn thường bị lợi dụng, thậm chí là bán đứng nhau. Đây thực ra đều là vấn đề xuất phát từ sự xuống cấp về đạo đức, khi con người sống và sẵn sàng chà đạp lên đạo nghĩa, xem thường đạo nghĩa ở đời.