Trong quan niệm của nhiều gia đình ở Việt Nam, khi rửa rau sống thường hay ngâm với ít muối với suy nghĩ việc làm này sẽ làm sạch rau hoàn toàn. Điều này liệu có đúng?
Rau sống có tác dụng cung cấp cho cơ thể một lượng vitamin A, C, E… chất khoáng và một số yếu tố vi lượng. Các vitamin trong rau sống được bảo toàn nguyên vẹn, ít bị hao hụt so với khi nấu chín. Ngoài ra các loại rau thơm còn cung cấp một lượng kháng sinh thực vật giúp cơ thể tăng sức đề kháng.
Tuy nhiên, nếu rau sống được tưới bón phân tươi, nguồn nước tưới không sạch, sử dụng thuốc trừ sâu chưa đúng quy định,…thì đó lại là món ăn không đảm bảo vệ sinh, mang theo nhiều mầm bệnh, khiến người ăn dễ bị nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, nhiễm giun sán, thậm chí cả viêm gan A hay nhiễm độc thuốc trừ sâu cấp tính và mãn tính.
Ngâm rau trong nước muối nhiều lần trong thời gian dài là sai lầm khi rửa rau mà nhiều người mắc phải. Cách làm này không chỉ không có tác dụng với rau ngậm hóa chất mà còn làm mất nhiều chất dinh dưỡng trong rau.
Trong rau xanh chứa nhiều nước, nếu ngâm lâu rau trong nước thì nước bên ngoài sẽ xâm nhập vào rau để đạt trạng thái cân bằng. Đến khi vách tế bào bị phá vỡ do lượng nước thẩm thấu quá nhiều thì dung dịch trong tế bào chất sẽ hòa tan với môi trường nước bên ngoài.
Mặt khác, khi rửa rau, một số người sử dụng các loại hóa chất rửa rau an toàn được quảng cáo trên thị trường. Nhưng sử dụng phương pháp này rau xanh chỉ được làm sạch một phần, chủ yếu là loại một số chất bẩn, hóa chất, vi khuẩn còn ký sinh trùng gây bệnh khó có thể làm sạch.
Nếu dùng nước pha với muối, thuốc tím hoặc hóa chất tẩy sạch có nồng độ cao thì rau xanh sau khi rửa sẽ bị bầm dập, bớt xanh tươi, mùi vị có thể bị thay đổi.
Trong các loại rau sống, xà lách, húng là các loại rau tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh đường ruột nhất. Không chỉ rau sống không an toàn được mua ở chợ, ngay cả những loại rau tự trồng tại nhà vẫn có thể nhiễm các loại ký sinh trùng.
Các chuyên gia ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch TP HCM từng tiến hành nghiên cứu trên 8 loại rau thường được dùng ăn sống nhiều nhất gồm xà lách, xà lách xoong, rau muống, cải bẹ xanh, rau đắng, rau cải cúc, rau má, rau húng, tía tô, húng quế… Kết quả cho thấy tỷ lệ nhiễm ký sinh trùng trên rau là 92,3-100%. Kể cả sau 3 lần rửa sạch và rửa bằng nước rửa chuyên dụng, tỷ lệ nhiễm ký sinh trùng vẫn còn ở mức 51,9-82,6%.
Theo bác sĩ, TS Nguyễn Văn Đề – Chủ nhiệm khoa Ký sinh trùng, Đại học Y Hà Nội, khi ăn rau sống cần lưu ý khâu nhặt và rửa, ngâm muối sạch sẽ, tránh nguy cơ bị nhiễm giun sán hoặc các ký sinh trùng. Thậm chí rau ở 1 số nơi còn có phẩy khuẩn tả, có thể dẫn đến tiêu chảy.
Chưa kể đến việc không chỉ có các loại bào nang amip, trùng lông, trùng roi… các loại rau sống trên thị trường hiện nay còn chứa một lượng lớn các loại trứng, ấu trùng giun sán như: giun móc, giun đũa, sán lá gan.
Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, tốt nhất không nên ăn rau sống, phương pháp ăn chín uống sôi vẫn là cách bảo vệ sức khỏe an toàn nhất.
Còn với những người thích ăn rau sống, bác sĩ Nguyễn Văn Đề khuyến cáo cần nhặt sạch rau, rồi rửa nhiều lần bằng nước sạch. Tốt nhất là rửa trực tiếp từng lá dưới vòi nước chảy để loại bỏ trứng giun, vi khuẩn gây bệnh và dư lượng thuốc trừ sâu vẫn còn bám trên rau. Rau đó để ráo nước. Tốt nhất vẫn nên chần qua nước sôi trước khi ăn.
Khi mua rau, chỉ nên chọn các loại rau xanh tại các của hàng rau sạch, rau có kiểm nghiệm của các cơ quan chức năng. Nên ngâm nước muối trước khi ăn. Cần lưu ý không dự trữ rau quá lâu trong tủ lạnh vì cứ sau một ngày, rau xanh mất đi một lượng lớn chất dinh dưỡng.
Biện pháp hạn chế những tác hại
– Khi dùng rau sống, để hạn chế “bệnh từ miệng vào” thì phải đặc biệt lưu ý khi lựa chọn các loại rau cải xanh, chọn lựa rau an toàn tại các cửa hàng rau sạch có kiểm nghiệm của các cơ quan chức năng ngoài ra việc rửa rau cải cũng là một vấn đề cũng hết sức quan trọng.
– Trước khi chế biến các món rau cải sống phải rửa tay thật sạch, rửa rau kỹ bằng nước sục ozon hoặc rửa nhiều lần bằng nước thường có hỗ trợ thêm với nước rửa rau chuyên dùng, rửa dưới vòi nước chảy mạnh sẽ hạn chế được vi khuẩn và hóa chất…, gọt vỏ trước khi ăn…
– Phân loại và để riêng các loại rau cải dùng để ăn sống với các loại thực phẩm khác; rau cải và thịt cá cần để riêng khi rửa để tránh nhiễm các loại vi khuẩn giữa chúng. Món gỏi rau cần cho thêm vào dấm, tỏi và các gia vị cay; một mặt làm tăng khẩu vị, mặt khác có tác dụng sát khuẩn cao.
– Nếu có điều kiện có thể trồng xen rau sạch trong vườn, trong những chậu đất quanh nhà để bổ sung nguồn rau an toàn cho gia đình và hơn nữa giảm được chi tiêu.
– Phương thức ăn rau sống, ngoài món salad ra thì chúng ta có thể ép thành nước sinh tố tươi ngon hoặc các món gỏi.
(pntoday)