Cổ nhân có câu: Không học lễ, không lấy gì để tạo lập chỗ đứng xã hội, quân tử và tiểu nhân chỉ khác nhau ở 2 tướng cơ bản sau.
Tướng đứng: Quân tử ngay thẳng, tiểu nhân lươn lẹo
Cố nhân dạy, người quân tử “đứng ngay thẳng” như cây, ngay ngắn, vững vàng, mắt nhìn thẳng, miệng cười nhẹ, cằm hơi thu lại, vai ngang cân đối, ngực thẳng hơi ưỡn. Người quân tử không thu giữ tạp niệm trong tâm, không làm chuyện xấu, mưu tình hại người, nên không việc gì phải xấu hổ. Vì vậy họ tâm vững như đồng, tinh thần sung mãn, hiên ngang bất khuất như núi Thái Sơn.
Chuyện xưa kể lại vào thời Tam Quốc, Tào Tháo có lần phải tiếp sứ giả của Hung Nô. Nhưng vì vóc dáng nhỏ bé, tướng mạo bình thườngg, nên đã để cho một nam nhân tuấn tú là Thôi Quý Khê đóng giả mình, còn ông vờ làm người lính hầu cận.
Khi sứ giả ra về, Tào Tháo liền cho người dò hỏi: “Ngài thấy Ngụy vương thế nào?” Sứ giả liền trả lời: “Đại vương dung mạo tuấn tú, cử chỉ văn nhã. Còn người lính hầu cận bên cạnh thì đích thực là bậc anh hùng”. Vậy nên người quân tử luôn tỏa ra khí chất của mình, thậm chí khoác lên mình tấm áo rách, nhưng tâm thế hiên ngang, sẽ chẳng ai dám coi thường.
Ảnh minh họa. |
Ngược lại kẻ tiểu nhân sẽ thường bộc lộ tư thế ủ dột, hoặc quá thoải mái, sỗ sàng, không biết tiết chế. Trong bất cứ việc gì, họ cũng không thể giữ thân ngay thẳng mà lươn lẹo, tùy tiện cẩu thả, thậm chí hai chân dang ra quá rộng, tùy tiện cử động, không biết nhìn ngó trước sau.
Tướng ngồi: Quân tử ngồi ngay ngắn, tiểu nhân chân tay lươn lẹo
Người quân tử không những đứng thẳng mà tướng ngồi cũng cần tu dưỡng. Họ luôn giữ thân trên thẳng đứng, đầu ngay ngắn, mắt hướng về phía trước hoặc nhìn vào mắt người đang nói chuyện cùng mình. Hai lòng bàn tay hướng xuống dưới, đặt lên đùi, hai chân gập tự nhiên, ống chân vuông góc với nền nhà, hai bàn chân đặt ngang bằng trên mặt đất, không bắt chéo chân.
Ngược lại kẻ tiểu nhân, không biết ngó trước nhìn sau, người bề trên chưa kịp ngồi đã vội vàng chiếm chỗ, sợ mình bị thiệt. Với họ “kính lão đắc thọ” chỉ là lý thuyết trên sách vở, tù túng, giáo điều. Kẻ tiểu nhân khi ngồi mắt liếc ngang đưa dọc, tay láo liên, chân rung đùi, không thể toát lên vẻ đẹp nho nhã ôn nhu, cung kính, có dưỡng đức.